Miền Trung với đặc trưng khí hậu cận nhiệt đới, thời tiết khắc nghiệt quanh năm đã tạo nên những nét đặc biệt trong tính cách và đời sống văn hóa của con người ở đây. Cùng với đời sống văn hóa đa dạng này, ẩm thực của người dân miền Trung cũng mang hương vị rất độc đáo, rất riêng biệt.

Đặc điểm của hương vị ẩm thực miền Trung

Với địa hình trải dài và hẹp, miền Trung là mảnh đất chịu nhiều thiên tai, lũ lụt, khí hậu khắc nghiệt, cũng vì thế, người dân ở đây cũng cần cù lam lũ hơn, món ăn cũng chú trọng đi vào chiều sâu vào hương vị hơn, không quá cầu kỳ hay phô trương, đây cũng là đặc điểm chung duy nhất tạo nên hương vị ẩm thực miền Trung.

Trải dài từ Bắc vào Nam đồng bằng duyên hải miền Trung, khí hậu, địa hình lại dần dần khác biệt, cũng vì vậy cách chế biến, cách thưởng thức và các nguyên liệu, cũng như đặc sản mỗi vùng lại khác nhau. Không có vùng nào trùng với vùng nào, cũng chỉ có thể tìm thấy những hương vị này ở những vị trí địa lý khác, điều đó cũng vô tình tạo nên sự đa dạng của ẩm thực miền Trung.

Người miền Trung rất thích các gia vị cay nồng khi chế biến thức ăn.

Đối với vùng Bắc Trung bộ, đây là vùng có địa hình trải dài từ Nam Ninh Bình đến phía Bắc đèo Hải Vân, là nơi cư trú của hơn 25 dân tộc khác nhau và có khí hậu khác biệt hoàn toàn với vùng Nam Trung bộ. Ẩm thực của vùng Bắc Trung bộ có nhiều món ăn chua hơn miền Bắc, món ăn cũng cay và đậm vị hơn, màu sắc món ăn cũng rất phong phú, rực rỡ, sắc đỏ và đỏ sẫm là màu sắc thường gặp nhất trong các món ăn. Nổi bật nhất trong vùng duyên hải Bắc Trung bộ là thức ăn xứ Nghệ, xứ Thanh và xứ Huế.

Ẩm thực xứ Nghệ

Nhắc đến ẩm thực xứ Nghệ, món ăn không thể không thể nhắc đến chính là miến lươn/ cháo lươn/ súp lươn, vừa là đặc sản mà cũng là niềm tự hào của người dân ở đây; lươn được nấu phải là lươn đồng, thịt săn, người ta rọc thịt lươn bằng cật tre chứ không dùng dao để mổ, thịt lươn nấu ra vừa mềm, vừa ngọt, không quá dai mà cũng không quá nhão.

Món ăn nổi tiếng tiếp theo trong ẩm thực miền Trung là nhút Thanh Chương. Nhút Thanh Chương ngon hơn cả bởi ở đây trồng được mít ngon. Nhút là món ăn thân thuộc mà người dân xứ Nghệ hay cả du khách tìm về thưởng thức, vị giòn giòn, mặn mặn với chút cay của ớt làm bữa cơm dân dã càng ngon miệng hơn.

Tương Nam Đàn, còn được biết là “tương mảnh”, được làm từ hạt đậu nành, nếp hoặc ngô, muối và nước, khi tương đã ủ thành, nước tương có màu vàng sánh như mật ong chứ không có màu nâu giống các loại tương bình thường. Hầu như các gia đình xứ Nghệ đều dùng tương để chấm thay vì nước mắm, bát nước tương trở thành hương vị gia đình ấm cúng của người dân ở đây.

Đến với ẩm thực biển của xứ Nghệ, du khách không thể bỏ lỡ trải nghiệm khi ăn món mực nhảy, là đặc sản biển nổi tiếng tại biển Cửa Lò. Những con mực này được ngư dân bắt lên và được chế biến ngay khi còn tươi sống. Mực cửa lò có nhiều cách chế biến, có thể nướng luôn trên tán đèn măng sông, cũng có thể ăn luộc hoặc có thể ăn tái tùy khẩu vị từng người.

Ẩm thực xứ Thanh

Là vùng địa đầu của miền Trung, ẩm thực xứ Thanh là sự pha trộn giữa sự tinh tế của miền Bắc và hương vị đậm đà của ẩm thực miền Trung.

Nhắc đến nem chua, tuy quen thuộc với người dân mọi miền, nhưng nhắc đến đầu tiên vẫn là nem chua Thanh Hóa. Nem chua ở đây được làm từ thịt nạc, bì thái chỉ cùng tiêu, ớt, tỏi và lá đinh lăng. Khi ăn, có thể cảm nhận vị thịt lên men với vị nồng của tỏi và ớt, và mùi hơi hăng của lá đinh lăng khiến nem chua Thanh Hóa trở thành thức quà khó quên.

Chả tôm, một món ăn nổi tiếng không kém của Thanh Hóa, góp phần làm nên thương hiệu cho ẩm thực miền Trung. Chả tôm được làm từ thịt tôm bóc vỏ giã nhuyễn, thịt ba chỉ xay tiêu, hành khô và bọc bởi lớp phở cuốn. Chả được nướng trên bếp than hoa, khi ăn ăn kèm rau sống và nước chấm.

Bánh cuốn xứ Thanh là món ăn mà các tín đồ ẩm thực không bỏ lỡ khi đến với mảnh đất này, cho dù món bánh cuốn có thể thưởng thức ở nhiều tỉnh thành khác. Bánh cuốn xứ Thanh có nhân làm từ tôm nõn đánh bắt từ sông Mã, thêm một ít thịt ba chỉ và hành phi phủ lên trên làm cho hương vị của món bánh cuốn thêm vị ngọt lừ, đậm đà mà không món bánh cuốn ở nơi nào có được.

Ẩm thực xứ Huế

Nói đến ẩm thực miền Trung nói riêng và Việt Nam nói chung, có thể nói văn hóa ẩm thực xứ Huế là một màu sắc lâu đời về ẩm thực của Việt Nam bởi vị ngon khó quên của nó.

Món ăn Huế có hương vị đậm đà và rất rõ ràng, đầy đủ hương vị, từ chua, cay, mặn, ngọt đến đắng, cay, béo, bùi, tuy mang đầy đủ hương vị nhưng khi nấu, vị nào đều ra vị nấu, khi ăn có thể cảm nhận rõ ràng. Đặc biệt, người Huế nấu ăn khá đậm vị và rất chuộng ăn cay, vì vậy nếu có dịp đến Huế thưởng thức ẩm thực, hãy chắc chắn khả năng ăn cay của mình và dặn với đầu bếp.

Người Huế rất chú trọng về hình thức, phải hài hòa về màu sắc và trang trí để mắt nhìn thấy thích, mũi ngửi thấy thơm, lúc ấy việc thưởng thức món ăn mới trọn vẹn.